Norma 16128 – wyliczenia naturalności dla kosmetyków

Świadomość konsumentów rośnie, a z nią popularność kosmetyków określanych jako naturalne. Jednak samo słowo „naturalny” nie jest jednoznaczne i często bywa różnie interpretowane. Właśnie dlatego powstała norma ISO 16128, która służy do oceny naturalności składników kosmetycznych i gotowych produktów kosmetycznych. Została stworzona, aby zapewnić spójne, przejrzyste i ujednolicone podejście do deklaracji „naturalności” i „pochodzenia naturalnego”.

Czym jest norma ISO 16128 i dlaczego jej stosowanie ma znaczenie?

Norma ISO 16128 została opracowana, by stworzyć wspólny język w kwestii określania naturalności kosmetyków. Zawiera precyzyjne wytyczne dotyczące sposobu obliczania procentowej zawartości składników naturalnych i pochodzenia naturalnego w formule kosmetycznej.

Norma ISO 16128 nie jest obowiązkowym wymogiem prawnym. Jej stosowanie ma charakter dobrowolny, ale coraz więcej producentów sięga po nią, aby klarownie komunikować skład swoich produktów. Wyliczenia naturalności według tej normy pozwalają rzetelnie informować konsumentów, choć nie są jednoznacznym dowodem prawnym na “naturalność” produktu.

Składnik naturalny a składnik pochodzenia naturalnego – podstawowa różnica

Dla właściwego rozumienia wyliczeń według normy kluczowe jest rozróżnienie dwóch terminów:

Składnik naturalny – składnik otrzymany z roślin, zwierząt, mikroorganizmów lub minerałów za pomocą procesów fizycznych, enzymatycznych lub mikrobiologicznych, bez chemicznej modyfikacji struktury.
Składnik pochodzenia naturalnego – składnik uzyskany z surowców naturalnych (roślinnych, zwierzęcych, mikroorganizmów lub mineralnych) poprzez reakcję chemiczną, w której podstawowa struktura chemiczna została zmodyfikowana.

Przykłady:

Olej jojoba tłoczony na zimno – składnik naturalny.
Coco-Glucoside (pochodna cukrów i oleju kokosowego) – składnik pochodzenia naturalnego, otrzymywany z cukrów i alkoholi tłuszczowych.

Warto zapamiętać, że nawet jeśli składnik ma naturalne źródło, to zbyt intensywne przetworzenie chemiczne powoduje, że nie może być uznany za „naturalny” według normy 16128.

Praktyczne przykłady klasyfikacji składników według normy ISO 16128

Kilka popularnych składników i ich klasyfikacja:

Masło shea – składnik naturalny (tłoczenie mechaniczne, filtrowanie, ewentualnie delikatne oczyszczenie bez użycia chemii).
Olejek lawendowy – składnik naturalny (tłoczenie lub destylacja)
Gliceryna roślinna – składnik pochodzenia naturalnego (pozyskiwana np. z olejów roślinnych).
Lauryl Glucoside – składnik pochodzenia naturalnego (otrzymywany przez reakcję glukozy (np. z kukurydzy) z alkoholem laurylowym).
Parafina – składnik syntetyczny (pochodna ropy naftowej).

Norma 16128 przypisuje każdemu składnikowi tzw. wskaźnik naturalności, który jest brany pod uwagę przy obliczaniu procentowego udziału składników naturalnych w produkcie.

Dla każdego składnika przypisuje się wartości:

NI = 1 → składnik naturalny
NI = 0–1 → składnik pochodzenia naturalnego
NI = 0 → składnik syntetyczny

Jakie są główne różnice między składnikami naturalnymi a pochodzenia naturalnego?

Składniki naturalne:

praktycznie nieprzetworzone,
zachowują swoje pierwotne właściwości,
przykłady: oleje roślinne, wody kwiatowe, ekstrakty roślinne.

Składniki pochodzenia naturalnego:

pochodzą z natury, ale wymagają reakcji chemicznych,
mogą mieć inne właściwości niż surowiec wyjściowy,
przykłady: surfaktanty roślinne, estry, emolienty naturalnego pochodzenia.

Świadomość tej różnicy pomaga zrozumieć, że naturalny kosmetyk może zawierać składniki o różnym poziomie naturalności.

Najczęstsze pomyłki konsumentów w ocenie naturalności kosmetyków

Wielu konsumentów utożsamia nazwę składnika lub etykietę produktu z jego prawdziwym składem. Częste błędy to:

przekonanie, że produkt z napisem „bio” lub „eco” jest w 100% naturalny,
brak rozróżnienia między naturalnością a pochodzeniem naturalnym,
pomijanie analizy składu INCI.

Czytanie etykiet i znajomość podstawowych pojęć staje się nieodzowna, jeśli chcemy świadomie wybierać produkty.

Korzyści z użycia normy ISO 16128 dla producentów kosmetyków

Stosowanie normy ISO 16128 przynosi producentom wiele korzyści:

Transparentność – rzetelne informowanie o poziomie naturalności produktu.
Wyróżnienie na rynku – możliwość komunikowania się z coraz bardziej świadomymi konsumentami.
Większa wiarygodność – stosowanie ujednoliconych standardów zwiększa zaufanie do marki.
Łatwiejsze projektowanie receptur – wyliczenia pomagają utrzymać wysoki procent składników naturalnych w gotowym produkcie.

Dzięki wyliczeniom opartym o normę 16128 można lepiej zaplanować zarówno skład, jak i strategię marketingową kosmetyków.

Zobacz też: Rejestracja kosmetyków.

Czy norma ISO 16128 wystarczy, by mówić o naturalnym kosmetyku?

Norma ISO 16128 jest narzędziem pomocnym, ale nie stanowi o naturalności produktu w kontekście prawnym. Oznacza to, że nie ma mocy prawnej i nie reguluje etykietowania ani nie definiuje „naturalności” w sensie prawnym w Unii Europejskiej.

To producent odpowiada za to, jak przedstawia swój kosmetyk i jakie informacje zamieszcza na etykiecie. Dlatego nawet wysoki procent składników naturalnych nie daje automatycznego prawa do stosowania oznaczeń „naturalny” lub „organiczny” bez spełnienia dodatkowych wymagań.

W praktyce oznacza to, że zarówno konsumenci, jak i producenci powinni korzystać z normy jako wsparcia, ale zawsze zachować ostrożność w interpretacjach.

Jeśli chcesz stworzyć kosmetyki zgodne z normą ISO 16128 i rzetelnie komunikować ich skład, skontaktuj się z laboratorium kosmetycznym MPR-Labs.

Kategorie: Bez kategorii