Coloring, hair lightening - hair protection solutions

Koloryzacja, rozjaśnianie włosów – rozwiązania chroniące włosy

Pierwszy produkt do koloryzacji włosów na skalę przemysłową stworzony został w 1909 roku przez francuskiego chemika Eugene’a Schullera. Farbowanie włosów stało się dziś bardzo popularnym zabiegiem, a za jego główną przyczynę uznaje się siwienie. Szacuje się, że już ponad 75% kobiet farbuje włosy i rośnie również odsetek mężczyzn poddających się tej czynności. Kolor naszych włosów to kwestia chemii. Przy zastosowaniu odpowiedniej ochrony podczas farbowania można uzyskać piękny, zdrowy kolor włosów.

Naturalny kolor włosów

Kolor naszych włosów uwarunkowany jest ilością zawartej w nich melaniny. Melanina to naturalny pigment produkowany przez zawarte w skórze melanocyty. Wyróżnia się trzy rodzaje melaniny:

• eumelanina – nadaje kolor włosom ciemnym, brązowym i czarnym,
• feomelanina – odpowiada za jasne odcienie włosów,
• trykosyderia – odpowiada za rudy kolor włosów.

Melanina pełni funkcję ochronną oraz zapobiega starzeniu się skóry (neutralizuje wolne rodniki). Stanowi około 3% masy włosa, a najwięcej jej jest tuż pod łuską włosa. Barwa włosów zależy od kombinacji i ilości składników melaniny. Najmniej melaniny zawartej jest we włosach blond a najwięcej w czarnych. Gdy proces melaniny we włosach ustaje włosy staja się siwe.

Koloryzacja i rozjaśnianie włosów – definicja

Koloryzacja, czyli inaczej farbowanie włosów to zmiana naturalnego lub wcześniej zmienionego koloru za pomocą specjalnych środków chemicznych. By doszło do zabiegu koloryzacji musi zostać otwarta łuska włosa, wtedy barwnik jest w stanie zareagować z wewnętrzną częścią włosa, odkładając tam lub usuwając barwnik. Farba do włosów jest w stanie zmienić kolor tylko o kilka odcieni, dlatego przejście z ciemnych do jasnych włosów to już zupełnie inna metoda nazywana rozjaśnianiem.

Produkty do koloryzacji włosów

Klasyfikacja produktów do koloryzacji włosów opiera się na głębokości penetracji farb na poszczególne partie łodyg włosów. Ze względu na trwałość wyróżniamy 3 rodzaje koloryzacji:

• koloryzacja trwała – dająca długotrwały efekt, kiedy barwnik dotrze do kory włosa,
• koloryzacja półtrwała – do 24 myć włosów, kiedy barwnik pozostaje na powierzchni włosa,
• koloryzację tymczasową – zmywalną koloryzacje włosów (od 2 do 4 myć), która wykorzystuje barwniki o dużej masie cząsteczkowej, o właściwościach rozpuszczalnych w wodzie.

Farby trwałe to produkty oksydacyjne, których działanie opiera się na zastosowaniu dwóch kluczowych składników: środka alkalizującego, zawierającego barwniki oraz utleniacza, wywołującego barwę. Trwałych barwników nie można zmyć i jest to bardziej tradycyjny sposób trwałej zmiany koloru włosów. Dają efekt, który jest odporny na mycie i są dobrane tak, aby zapewnić długotrwałą zmianę koloru, od subtelnego do intesywnego, a także doskonałe pokrycie „siwych” włosów. Preparaty do koloryzacji trwałej zawierają zazwyczaj takie składniki jak: para-aminofenol, para-fenylenodiamina, para-toluenodiamina czy nadtlenek wodoru.

Zabieg półtrwałego farbowania wykorzystuje barwniki nitrowe, azowe oraz antrachinonowe.

Z kolei zabieg krótkotrwałego farbowania wykonywany jest przy wykorzystaniu barwników anilinowych, które adsorbują się na powierzchni włosa.

Środki rozjaśniające włosy

W skład preparatów do rozjaśniania włosów wchodzą m.in. substancje alkalizujące, wzmacniacze rozjaśniania, substancje nośne, substancje zagęszczające, substancje zwilżające oraz barwniki. Wśród tych pierwszych można wyróżnić wodę amoniakalną, fosforan sodu i potas. Ich zadaniem jest rozchylenie łuski włosa i rozpraszanie barwników włosowych. Substancje wzmacniające to przede wszystkim nadsiarczan sodu czy nadtlenek magnezu. Po wymieszaniu z oksydantem reagują z wodą i wydzielają dodatkowe ilości tlenu, który utlenia melaniny, są dodawane tylko do profesjonalnych preparatów silnie rozjaśniających.  Rozjaśnienie włosów warunkuje ilość uwolnionego podczas zabiegu tlenu. Substancje nośne, czyli emulgatory mają za zadanie wiązać środki utleniające, zapobiegając ich pyleniu, dzięki nim rozjaśniacz nie spływa z włosów. Ważną grupę stanowią barwniki, które dodawane są do rozjaśniaczy w celu uniknięcia zażółcenia włosów. Żeby rozjaśniacz zadziałał, potrzebny jest oksydant, czyli aktywująca go woda utleniona. Przy jednokrotnym nałożeniu produktu możliwe jest rozjaśnienie włosów od 3 do 7 tonów.

Mechanizm farbowania oksydacyjnego

W procesie trwałej koloryzacji wykorzystywane są bezbarwne barwniki oksydacyjne, które pod wpływem utleniacza reagują ze sobą w wyniku czego tworzą się wysokocząsteczkowe barwne związki. Cały proces dzieli się na dwa etapy. W pierwszym następie rozkład substancji alkalizujących z wydzieleniem jonów OH^–, które następnie rozpuszczają płaszcz lipidowy, rozchylają łuski włosowe (pH ok. 8) i zobijętniają stabilizator rozkładu nadtlenku wodoru. Do kory włosa wnikają składniki farby – diaminy aromatyczne. Następuje ich utlenienie. W etapie drugim produkty utlenienia diamin sprzęgają się z innymi niskocząsteczkowymi składnikami (np. rezorcyną), w wyniku czego powstają wysokocząsteczkowe barwne połączenia, zamknięte w strukturze włosa. Za pomocą połączenia odpowiednich fenylenodiamin oraz składników sprzęganych z nimi możliwe jest uzyskanie szerokiej gamy kolorów farbowanych włosów.

Mechanizm rozjaśniania włosów

Zabieg rozjaśniania włosów polega na reakcji rozjaśniacza do włosów z melaniną zawartą we włosach w wyniku czego następuje jej rozkład. Zniszczenie melaniny powodują substancje o działaniu utleniającym tzw. oksydanty. Stężenie utleniaczy używanych w salonach fryzjerskich oscyluje pomiędzy 1,5% (najsłabszy) a 12% (najsilniejszy). Cały proces przebiega w środowisku alkalicznym (pH 9-10), dzięki czemu następuje pęcznienie włosów, rozchylenie łusek włosowych i wnikniecie środka utleniającego do kory z melaninami. Proces przebiega w dwóch etapach. Początkowo z ziaren pigmentu uwalniane i rozpraszane są barwniki (eumelaniny i feomelaniny), a następnie utleniacz działa na te barwniki i rozjaśnia je. Na koniec zabiegu na włosy stosowany jest szampon i odżywka, które przywracają optymalne pH i zamykają łuski włosowe. Podczas rozjaśniania włosy przechodzą przez różne odcienie – od czerwonych, przez pomarańczowe aż do żółtych. Dziej się tak ponieważ eumelanina odbarwia się bardzo szybko natomiast feomelanina powoli i pewna jej ilość zostaje we włosie.

Bezpieczeństwo farb do włosów

Farby do włosów oraz inne preparaty przeznaczone do ich koloryzacji są klasyfikowane jako produkty kosmetyczne, a ich składniki podlegają określonym regulacjom zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009. Zanim taki kosmetyk trafi do obrotu musi przejść rygorystyczną ocenę bezpieczeństwa przez wykwalifikowanego specjalistę nazywanego safety assessorem. Ocena bezpieczeństwa polega na dokładnej analizie produktu gotowego, wszystkich jego składników, a także sposobu i częstotliwości jego stosowania. Pigmenty stosowane w preparatach do koloryzacji to bardzo dobrze zbadana grupa substancji. Na ich temat istnieją szerokie badania naukowe i opinie wydawane przez niezależny panel ekspertów CIR (Cosmetic Ingredient Review), Komitet Naukowy ds. Bezpieczeństwa Konsumentów (SCCS), który działa przy Komisji Europejskiej czy amerykańską agencję Food and Drag Administration (FDA). Jednak czasem zdarzają się reakcje alergiczne na niektóre składniki farb do włosów. Niewielka liczba osób może mieć reakcję alergiczną na użyty barwnik do włosów, na przykład po farbowaniu włosów może wystąpić swędzenie skóry głowy lub jej zaczerwienienie. Osoba uczulona na substancję najprawdopodobniej będzie na nią uczulona do końca życia i musi unikać narażenia, nawet jeśli składnik występuje w innym typie produktu lub innej marce. By uniknąć potencjalnych reakcji alergicznych należy przestrzegać wskazówek zawartych na etykiecie takiego produktu. Zastosowanie testu alergicznego zgodnie z zaleceniami producenta pomaga wykryć każdą najmniejszą reakcję na małym obszarze ciała przed nałożeniem produktu na całą głowę.

Techniki koloryzacji włosów

Obecnie koloryzacja włosów polega na grze kolorów, dzięki której można uzyskać niesamowite efekty – od naturalnych refleksów poprzez odważne, intensywne kolory. Trend koloryzacji szczególnie zauważany jest w świecie mody i na jego podstawie powstało kilka rodzajów koloryzacji wśród których wyróżniamy:

• ombre – polega na stopniowym rozjaśnieniu końcówek włosów z pozostawieniem ciemniejszego odcienia u nasady głowy,
• sombre – to delikatniejsza wersja ombre, w której włosy u nasady pozostawiane są w naturalnym odcieniu natomiast końce rozjaśniane o 2-3 tony,
• balayage – to rozjaśnienie wybranych partii włosów w celu nadania im efektu objętości, świeżości i blasku,
• flambayage – jest delikatniejszą wersją klasycznego baleyage. Pozwala uzyskać dużo naturalniejszy efekt letniej „opalenizny” na włosach,
• diamentowa koloryzacja – polega na wykorzystaniu farby Elumen, która wykorzystuje przyciąganie magnetyczne pigmentów w wyniku czego uzyskuje się nasycone, pełne blasku kolory,
• koloryzacja globalna – to zabieg dwuetapowy polegający na dekoloryzacji na następnie koloryzacji docelowej (ombre, sombre, refleksy itp.),
• ronze – polega na połączeniu brązu u nasady i rudości na końcach,
• bronze – połączenie brązu przy nasadzie i blondu na końcach, koloryzacja może być bardzo delikatna z subtelnym przejściem między „górą a dołem” lub bardziej wyrazista i kontrastowa,
• splashlight – polega na rozjaśnieniu i rozświetleniu środkowej częściej włosów, gdzie włosy u nasady i końce pozostają w tym samym, ciemnym odcieniu,
• air touch – w dosłownym tłumaczeniu oznacza „dotyk powietrza”. W praktyce kosmyki są lekko rozjaśnione i mają kilka odcieni, które płynnie przenikają się,
• hand touch – koloryzacja z tzw. „wolnej ręki”. Stylista indywidualnie dostosowuje rozłożenie i ilość blond refleksów względem życzenia Klientki. Uzyskany kolor jest wielowymiarowy a końcowy efekt bardzo naturalny,
• tonowanie włosów – zabieg polegający na zaciemnieniu włosów,
• holograficzne farbowanie włosów – polega na uzyskaniu tęczowego efektu, poprzez mieszanie różnych odcieni od blondu, przez brąz, po cukierkowy róż, błękit i fiolet.

Pielęgnacja włosów farbowanych i rozjaśnianych

Farbowanie oraz rozjaśnianie włosów ma dosyć inwazyjny wpływ na włókno włosa. Czynniki które unoszą łuskę włosów dezorganizują ich naturalna strukturę przez co włosy mogą być osłabione, podatne na uszkodzenia mechaniczne, przesuszenie oraz bardziej łamliwe. Dodatkowo produkty rozjaśniające wymywają cement sklejający i uszczelniający łuski włosowe. Zasadowe pH wspomaga rozrywanie łańcuchów keratynowych w korze przez niszczenie łączących jest wiązań dwusiarczkowych oraz aminokwasów, które budują te łańcuchy. W wyniku wyżej opisanych reakcji obniża się wytrzymałość włosów, zwiększa się ich porowatość i szorstkość. Włosy można odpowiednio przygotować przed koloryzacją jaki i zadbać o ich odpowiednią pielęgnację po zabiegu.

Ochrona skóry głowy

Bardzo ważne jest odpowiednie zabezpieczenie skóry głowy przed farbowaniem za pomocą dedykowanych do tego preparatów nazywanych blokerami. Minimalizują one negatywny wpływ działania środków chemicznych niwelując odczucie suchości i pieczenia po nałożeniu farby. Dzięki takiemu rozwiązaniu skóra głowy po koloryzacji nie będzie podrażniona a mieszki włosowe nie ulegną zniszczeniu. Mają one za zadanie utrzymanie biofilmu i pH na odpowiednim poziomie, niezbędnym do prawidłowej proliferacji keratynocytów. Składniki takich preparatów są najczęściej aminokwasy, proteiny, naturalne ekstrakty oraz oleje.

Ochrona podczas koloryzacji 

Koloryzacja włosów to dość agresywny zabieg chemiczny który ma otworzyć włos i zamknąć tam pigment z nowym kolorem. W salonach fryzjerskich coraz częściej stosowane są nowe sposoby na ograniczenie niszczenia włosów podczas koloryzacji. Na rynku dostępnych jest kilka bardzo intensywnych regeneracji wśród których prym wiodą: olaplex, fibreplex, nanoplex, smartbond czy krople TCA. Każdy z tych preparatów dodany do farby czy proszku rozjaśniającego chroni łuskę włosa.

OLAPLEX

To produkt o skoncentrowanym działaniu naprawczym który swoją skuteczność zawdzięcza obecności składnika o nazwie imaleinian bis-aminopropylowo-diglikolowy. Jego rola opiera się na odbudowie uszkodzonych podczas zabiegu mostków dwusiarczkowych. Włosy po farbowaniu z jego użyciem stają się pełne blasku, wzmocnione i gładkie. Zmniejsza się ich puszenie, a ponadto staja się bardziej podatne na stylizację. Na podobnej zasadzie działają systemy fibreplex oraz nanoplex.

SMARTBOND

To profesjonalny dodatek do koloryzacji, który zawiera w swoim składzie kwas maleinowy. Jego działanie opiera się na osłabieniu włókien jonowo-wodorowych, dzięki zachowaniu spoistości mostków dwusiarczkowych w strukturze włosów. Ponadto inne cenne składniki preparatu to polimery oraz ceramidy, które nadają miękkości włosom i powodują, że włosy staję się bardziej podatne na modelowanie.

Krople TCA

To nic innego jak olejek do koloryzacji stosowany podczas zabiegu koloryzacji lub rozjaśnianiu włosów. Jego początki sięgają lat ’80. Preparat pozwala na skrócenie czasu farbowania nawet o 70%. Jego działanie opiera się na trzech składnikach aktywnych: oleju mineralnym, oleju z jojoby oraz witaminie E. The Color Accelerator (TCA) spowalnia proces rozkładu nadtlenku wodoru we włosach i stabilizuje go. Zawarte w produkcie przeciwutleniacze wspierają molekuły koloru w trakcie farbowania. W efekcie włosy po zabiegu farbowania są jedwabiście gładkie i odżywione. Preparat chroni również skórę głowy przed chemicznymi składnikami farb. Na rynku istnieją podobne preparaty bazujące na innych olejach takich jak olej z awokado, olej z pestek winogron, olej ze słodkich migdałów itp.

Ochrona włosów po zabiegu farbowania i rozjaśniania

Warto zadbać również o odpowiednią pielęgnację włosów farbowanych w warunkach domowych. Na rynku dostępnych jest bardzo dużo preparatów wykorzystywanych w tym celu. Produkty do pielęgnacji włosów rozjaśnianych powinny zawierać składniki odżywcze takie jak witaminy, wyciągi roślinne, w tym z rumianku oraz ceramidy, pantenol i elastynę. Natomiast w składach kosmetyków przeznaczonych do włosów farbowanych najlepiej szukać składników zatrzymujących wodę (keratyna, jedwab, proteiny roślinne), humektantów (miód, gliceryna, aloes) oraz emolientów (silikony oraz oleje). Zapewniają one połysk i miękkość włosów w dotyku oraz chronią kolor przed blednięciem i uszkodzeniami spowodowanymi przez promienie UV.

Podsumowanie

Farbowanie to bardzo popularny i jeden z najczęściej wybieranych zbiegów upiększających. Dzięki niemu możliwa jest szybka zmiana wyglądu i zakrycie siwych włosów. W salonach fryzjerskich stosowane są różne techniki koloryzacji i rozjaśniania włosów, które gwarantują uzyskanie pięknego, wymarzonego koloru włosów. Jednak jest to zabieg, który dość mocno ingeruje w strukturę włosa. Dzięki zastosowaniu profesjonalnych preparatów możliwa jest skuteczna ochrona włosów i skóry głowy podczas jego wykonywania. Przemysł kosmetyczny podejmuje nieustanne starania w celu opracowania nowych, innowacyjnych technologii, które zwiększają bezpieczeństwo preparatów używanych do farbowania włosów i chronią włókna włosa przed uszkodzeniem.

Autor:

Monika Rek

Mgr chemii, współzałożycielka i Safety Assessor w firmie MPR Labs. Ma kilkuletnie doświadczenie w branży beauty, w zakresie oceny bezpieczeństwa produktów kosmetycznych. Pomaga we wdrażaniu kosmetyków na rynek europejski.

“Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet auisque rutrum aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui etiam rhoncus maecenas tempus”